Skip to content
0
Αρχική
Το πρόγραμμα εξημέρωσης αλεπούδων

Το πρόγραμμα εξημέρωσης αλεπούδων

fe-logo_w
Μεταδεδομένα
  • Τύποι Ερωτήσεων
Κείμενο, Προσομοίωση
  • Αριθμός ερωτήσεων​
5
  • Επίπεδα Δυσκολίας​
2, 3, 5

Το πρόγραμμα εξημέρωσης αλεπούδων

0.0/5
Δείτε το Θέμα

Περιγραφή

Το θέμα πραγματεύεται τη διαδικασία εξημέρωσης αλεπούδων μέσα από ένα πραγματικό επιστημονικό πείραμα, που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950 από τον Ρώσο γενετιστή D. Belayev. Βασικός στόχος του θέματος είναι οι μαθητές/τριες να ερμηνεύσουν τη σχέση μεταξύ επιλεκτικής διασταύρωσης για εξημερωμένη συμπεριφορά και άλλων αλλαγών, όπως τα εμφανισιακά χαρακτηριστικά των αλεπούδων. Οι μαθητές καλούνται να αξιοποιήσουν γνώσεις Βιολογίας και επιστημονικής μεθοδολογίας, καθώς και να σκεφτούν κριτικά, προκειμένου να:
•        εξηγήσουν πώς η εξελικτική πίεση που ασκείται μέσω των επιλεκτικών διασταυρώσεων μπορεί να οδηγήσει σε εξημερωμένη συμπεριφορά,
•        συνδέσουν εμφανισιακά χαρακτηριστικά με τους σωστούς βιολογικούς όρους (γονότυπος, φαινότυπος, επίκτητα χαρακτηριστικά),
•        εκτιμήσουν κατά πόσο γονίδια που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μπορεί να σχετίζονται με γονίδια που διαμορφώνουν άλλα χαρακτηριστικά (π.χ. την εξωτερική εμφάνιση),
•        εξηγήσουν γιατί ορισμένες συμπεριφορές θεωρούνται ενδείξεις εξημέρωσης,
•        προβλέψουν τη μελλοντική πορεία της εξημέρωσης με βάση την ανάλυση γραφήματος.

Το πρόγραμμα εξημέρωσης αλεπούδων

0.0/5
  • Γνωστικό Αντικείμενο
Φυσικές Επιστήμες
  • Πλαίσιο Εφαρμογής
Παγκόσμιο
  • Τύπος Απάντησης
Ανάπτυξης, Απλή πολλαπλής επιλογής
  • Επιστημονική Δεξιότητα
Επιστημονική Ερμηνεία Φαινομένων
  • Γνωστικές Περιοχές
Έμβια συστήματα
  • Τύπος Επιστημονικής Γνώσης
Γνώση περιεχομένου, Διαδικαστική γνώση ή γνώση των επιστημονικών διαδικασιών
  • Περιεχόμενο
Σύγχρονες Επιστημονικές και Τεχνολογικές Προόδοι και Προκλήσεις
  • Πηγή
Συγγραφική Ομάδα Θεμάτων Φυσικών Επιστημών
  • Έκδοση
1.0

Επίπεδα Δυσκολίας

Επίπεδα Κατανόησης Κειμένου

Επίπεδο 6 Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου συνήθως απαιτούν από τον αναγνώστη να εξαγάγει πολλαπλά συμπεράσματα και να κάνει λεπτομερείς συγκρίσεις και αντιπαραβολές. Για την πλήρη κατανόηση ενός ή περισσοτέρων κειμένων απαιτείται, ενδεχομένως και η νοηματική σύνδεση με πληροφορίες και από άλλα κείμενα. Ο αναγνώστης πιθανόν πρέπει να ασχοληθεί με ιδέες που δεν του είναι οικείες, εν μέσω παρεμφερών πληροφοριών και να δημιουργήσει ένα αφηρημένο σύστημα κατηγοριοποίησης, προκειμένου να ερμηνεύσει το κείμενο. Ερωτήσεις προβληματισμού και αξιολόγησης μπορεί να απαιτούν από τον αναγνώστη να διατυπώσει υποθέσεις ή να αξιολογήσει κριτικά ένα σύνθετο κείμενο με μη οικείο θέμα, λαμβάνοντας υπόψη πολλαπλά κριτήρια ή και προσεγγίσεις καθώς και εξεζητημένες αντιλήψεις, πέραν του πλαισίου του κειμένου. Βασική προϋπόθεση για ερωτήσεις εντοπισμού και εξαγωγής πληροφορίας σ’ αυτό το επίπεδο είναι η ακρίβεια της ανάλυσης και η μεγάλη προσοχή σε λεπτομέρειες δυσδιάκριτες μέσα στα κείμενα.

 

Επίπεδο 5 Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου που περιλαμβάνουν εξαγωγή πληροφοριών, απαιτούν από τον αναγνώστη να εντοπίσει και να οργανώσει αρκετές, ενσωματωμένες (ένθετες) πληροφορίες, συμπεραίνοντας ποιες από αυτές είναι σχετικές με το ζητούμενο. Ερωτήσεις προβληματισμού απαιτούν αξιολογικές κρίσεις ή διατύπωση υποθέσεων βασισμένων σε εξειδικευμένες γνώσεις. Τόσο οι ερωτήσεις ερμηνείας όσο και οι ερωτήσεις προβληματισμού απαιτούν πλήρη και λεπτομερή κατανόηση ενός κειμένου, του οποίου το περιεχόμενο ή η μορφή είναι ασυνήθιστη. Για όλες τις αναγνωστικές διεργασίες οι ερωτήσεις αυτού του επιπέδου ζητούν από τον αναγνώστη να χειριστεί έννοιες αντίθετες με τα αναμενόμενα.

 

Επίπεδο 4 Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου που περιλαμβάνουν εξαγωγή πληροφοριών, απαιτούν από τον αναγνώστη να εντοπίσει και να συστηματοποιήσει αρκετές ένθετες πληροφορίες. Κάποιες ερωτήσεις αυτού του επιπέδου απαιτούν από τον αναγνώστη να ερμηνεύσει το νόημα των γλωσσικών αποχρώσεων ενός τμήματος του κειμένου, λαμβάνοντας υπόψη ολόκληρο το κείμενο. Άλλες ερωτήσεις ερμηνείας απαιτούν κατανόηση και δημιουργία κατηγοριών σε ένα ασυνήθιστο κειμενικό πλαίσιο. Ερωτήσεις προβληματισμού απαιτούν από τους αναγνώστες να χρησιμοποιήσουν τυπικές ή καθημερινές γνώσεις, για να διατυπώσουν υποθέσεις ή αξιολογικές κρίσεις για ένα κείμενο. Οι αναγνώστες πρέπει να επιδείξουν ακριβή κατανόηση εκτενών ή περίπλοκων κειμένων, με των οποίων το περιεχόμενο ή τη μορφή μπορεί να μην είναι εξοικειωμένοι.

 

Επίπεδο 3 Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου απαιτούν από τον αναγνώστη να εντοπίσει και σε μερικές περιπτώσεις να αναγνωρίσει τη σχέση ανάμεσα σε αρκετές πληροφορίες που πρέπει να πληρούν πολλαπλά κριτήρια. Σε ερωτήσεις ερμηνείας, ο αναγνώστης πρέπει να συσχετίσει νοηματικά αρκετά τμήματα του κειμένου, προκειμένου να αναγνωρίσει μια βασική ιδέα, να κατανοήσει μια σχέση ή να αναλύσει το νόημα μιας λέξης ή μιας φράσης. Πρέπει να λάβει υπόψη του πολλά χαρακτηριστικά κατά τη σύγκριση, την αντιπαραβολή ή την κατηγοριοποίηση. Συχνά οι ζητούμενες πληροφορίες δεν είναι προφανείς ή συνυπάρχουν στο κείμενο με πολλές άλλες παρεμφερείς, ή υπάρχουν άλλα εμπόδια στο κείμενο, όπως ιδέες αντίθετες με τις προσδοκίες του αναγνώστη ή με αρνητική λεκτική διατύπωση. Ερωτήσεις προβληματισμού αυτού του επιπέδου μπορεί να απαιτούν συνδέσεις, συγκρίσεις και εξηγήσεις ή μπορεί να απαιτούν αξιολόγηση ενός χαρακτηριστικού του κειμένου. Κάποιες ερωτήσεις προβληματισμού ζητούν από τον αναγνώστη να κατανοήσει επακριβώς ένα κείμενο, συσχετίζοντάς το με οικείες καθημερινές γνώσεις. Άλλες ερωτήσεις δεν απαιτούν λεπτομερή κατανόηση, αλλά ζητούν από τον αναγνώστη να βασιστεί σε λιγότερο κοινές γνώσεις.

 

Επίπεδο 2 Κάποιες ερωτήσεις αυτού του επιπέδου απαιτούν από τον αναγνώστη να εντοπίσει μία ή περισσότερες πληροφορίες, τις οποίες πιθανόν πρέπει να συμπεράνει και οι οποίες ίσως χρειάζεται να πληρούν αρκετά κριτήρια. Άλλες απαιτούν την αναγνώριση της κεντρικής ιδέας του κειμένου, την κατανόηση σχέσεων ή την παραγωγή νοήματος από ένα περιορισμένο τμήμα του κειμένου, όπου οι πληροφορίες δεν είναι προφανείς και πρέπει να γίνουν στοιχειώδεις αναγωγές. Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου προϋποθέτουν συγκρίσεις ή αντιπαραβολές, βασισμένες σε ένα μόνο χαρακτηριστικό του κειμένου. Τυπικές ερωτήσεις προβληματισμού σ’ αυτό το επίπεδο απαιτούν από τους αναγνώστες να συγκρίνουν ή να κάνουν κάποιους συσχετισμούς ανάμεσα στο κείμενο και σε εξωτερικές γνώσεις, βασισμένοι σε προσωπικές εμπειρίες και στάσεις.

 

Επίπεδο 1α Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου απαιτούν από τον αναγνώστη να εντοπίσει μία ή περισσότερες πληροφορίες, ανεξάρτητες μεταξύ τους και σαφώς διατυπωμένες, να αναγνωρίσει το κυρίως θέμα ή την πρόθεση του συγγραφέα σε κείμενο με οικείο θέμα ή να κάνει μια απλή συσχέτιση ανάμεσα σε πληροφορίες του κειμένου και σε κοινές καθημερινές γνώσεις. Συνήθως, οι απαιτούμενες πληροφορίες είναι προφανείς μέσα στο κείμενο και υπάρχουν ελάχιστες, ή και καθόλου, παρεμφερείς πληροφορίες. Ο αναγνώστης κατευθύνεται με σαφήνεια να εξετάσει σχετικά στοιχεία που αναφέρονται στην ερώτηση και στο κείμενο.

 

Επίπεδο 1β Ερωτήσεις αυτού του επιπέδου απαιτούν από τον αναγνώστη να εντοπίσει μια μοναδική πληροφορία, σαφώς διατυπωμένη και σε εμφανή θέση μέσα σε ένα σύντομο, συντακτικά απλό κείμενο, οικείου θέματος και κειμενικού είδους, όπως μια αφήγηση ή μια παράθεση στοιχείων. Το κείμενο συνήθως παρέχει υποστήριξη στον αναγνώστη, όπως επανάληψη της πληροφορίας, εικόνες ή γνώριμα σύμβολα. Υπάρχουν ελάχιστες παρεμφερείς πληροφορίες. Σε ερωτήσεις που απαιτούν ερμηνεία πιθανόν ο αναγνώστης να χρειαστεί να κάνει απλές διασυνδέσεις μεταξύ παρακείμενων πληροφοριών.

 

 

Επίπεδα Μαθηματικών

Επίπεδο 6 Οι μαθητές μπορούν να επεξεργαστούν την πληροφορία που προέρχεται από διαφορετικές πηγές, από έρευνες ή και από την προτυποποίηση προβλημάτων και να προχωρήσουν στη διατύπωση γενικεύσεων και θεωριών, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους σε μη οικεία και σύνθετα πλαίσια. Οι μαθητές στο επίπεδο αυτό διαθέτουν αυξημένη ικανότητα μαθηματικής σκέψης, την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν εφαρμόζοντας διαδικασίες και εργαλεία για την ανάπτυξη στρατηγικών σε νέες καταστάσεις. Οι μαθητές έχουν την ικανότητα να αναστοχάζονται, να παρουσιάζουν και να αναδιατυπώνουν τις απόψεις τους, ανάλογα με την υπό μελέτη περίπτωση.

 

Επίπεδο 5 Οι μαθητές μπορούν να αναπτύξουν μοντέλα για τη μελέτη διαφόρων καταστάσεων, αναγνωρίζοντας περιορισμούς και σφάλματα. Μπορούν να συγκεντρώσουν, να συγκρίνουν και να αξιολογήσουν στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, ανάλογα με το μοντέλο που ακολουθούν, καθώς και να εφαρμόσουν αυτές τις στρατηγικές χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες αναπαραστάσεις. Εμφανίζουν ένα βασικό επίπεδο αναστοχασμού και μπορούν να παρουσιάζουν και να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα τους.

 

Επίπεδο 4 Οι μαθητές μπορούν να εργαστούν αποτελεσματικά με συγκεκριμένα μοντέλα τα οποία ενδεχομένως περιλαμβάνουν περιορισμούς και σφάλματα. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν διαφορετικών ειδών αναπαραστάσεις και σύμβολα και να τα συνδέσουν με καταστάσεις της καθημερινής ζωής. Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις προσωπικές τους ερμηνείες και επιχειρήματα για να καταλήξουν σε αντίστοιχες εξηγήσεις.

 

Επίπεδο 3 Οι μαθητές μπορούν να ολοκληρώσουν σαφώς ορισμένες διαδικασίες, οι οποίες ενδεχομένως να διακρίνονται σε ενδιάμεσα στάδια. Μπορούν να κατασκευάσουν απλά μοντέλα ή να ακολουθήσουν απλές στρατηγικές για την επίλυση προβλημάτων, να ερμηνεύσουν και να χρησιμοποιήσουν απλές αναπαραστάσεις. Μπορούν να εργαστούν με ποσοστά, κλάσματα και δεκαδικούς αριθμούς και να μελετήσουν περιπτώσεις αναλογιών. Οι λύσεις στις οποίες καταλήγουν δείχνουν ότι έχουν βασικές ικανότητες αιτιολόγησης.

 

Επίπεδο 2 Οι μαθητές μπορούν να αναγνωρίσουν και να ερμηνεύσουν καταστάσεις μέσα σε συγκεκριμένα και οικεία πλαίσια. Μπορούν να εξάγουν και να αξιοποιήσουν την πληροφορία από μία μόνο πηγή. Μπορούν να εφαρμόζουν βασικούς αλγόριθμους, μαθηματικούς τύπους και διαδικασίες για την επίλυση ενός προβλήματος. Έχουν την ικανότητα περιγραφής των αποτελεσμάτων τους.

 

Επίπεδο 1 Οι μαθητές μπορούν να απαντήσουν σε σαφείς ερωτήσεις που αναφέρονται σε οικεία πλαίσια και όπου διατίθεται όλη η απαιτούμενη πληροφορία. Μπορούν να λύσουν απλές ασκήσεις, ακoλουθώντας οδηγίες.

 

 

Επίπεδα Φυσικών Επιστημών

Επίπεδο 6 Στο επίπεδο 6, οι μαθητές μπορούν να αντλήσουν από ένα εύρος επιστημονικών ιδεών και θεωριών για τις Επιστήμες της ζωής, της Γης και του Διαστήματος και να χρησιμοποιήσουν περιεχόμενο, διαδικασίες και επιστημική γνώση ώστε να προχωρήσουν σε επεξηγήσεις υποθέσεων νέων επιστημονικών φαινομένων, γεγονότων ή διαδικασιών ή και να κάνουν προβλέψεις. Κατά την ερμηνεία των δεδομένων μπορούν να διακρίνουν τις σχετικές από τις μη σχετικές πληροφορίες και να αντλήσουν γνώσεις που δεν εντοπίζονται στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών. Επιπλέον μπορούν να διακρίνουν ανάμεσα σε επιχειρήματα που βασίζονται σε επιστημονικές αποδείξεις και θεωρίες από αυτά που λαμβάνουν υπόψη άλλες ερμηνείες. Οι μαθητές που κατατάσσονται στο επίπεδο 6 μπορούν να αξιολογήσουν τον σχεδιασμό πολύπλοκων πειραμάτων, ερευνών και προσομοιώσεων και να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους.

 

Επίπεδο 5 Στο επίπεδο 5, οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν αφηρημένες επιστημονικές ιδέες και θεωρίες για να εξηγήσουν μη σχετικά και περίπλοκα φαινόμενα, γεγονότα και διαδικασίες που περιλαμβάνουν πολλαπλές αιτιακές σχέσεις. Είναι ικανοί να εφαρμόσουν προηγμένες επιστημικές γνώσεις για να μελετήσουν το σχεδιασμό εναλλακτικών πειραματικών διαδικασιών αιτιολογώντας τις επιλογές τους, καθώς και να χρησιμοποιήσουν θεωρητικές γνώσεις για να ερμηνεύσουν τις πληροφορίες ή να κάνουν προβλέψεις. Οι μαθητές που κατατάσσονται στο επίπεδο 5 μπορούν να εκτιμήσουν πιθανούς τρόπους για τη διερεύνηση ερωτημάτων με επιστημονικό τρόπο και να αναγνωρίσουν τους περιορισμούς στην ερμηνεία δεδομένων, συνεκτιμώντας τις πηγές και τα σφάλματα αβεβαιότητας των επιστημονικών δεδομένων.

 

Επίπεδο 4 Στο επίπεδο 4, οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν περίπλοκες ή αφηρημένες γνώσεις περιεχομένου, οι οποίες είτε παρέχονται είτε πρέπει να ανακληθούν, ώστε να δώσουν εξηγήσεις σε περίπλοκα ή μη σχετικά φαινόμενα και διαδικασίες. Μπορούν να πραγματοποιήσουν, σε ένα σαφώς ορισμένο πλαίσιο, πειράματα με δύο ή περισσότερες ανεξάρτητες μεταβλητές. Μπορούν να επιχειρηματολογήσουν σχετικά με τον πειραματικό σχεδιασμό, βασιζόμενοι στη διαδικασία που ακολουθείται και στην επιστημική τους γνώση. Οι μαθητές που κατατάσσονται στο επίπεδο 4 μπορούν να ερμηνεύσουν δεδομένα που προέρχονται από ένα αρκετά περίπλοκο σύστημα ή από ένα μη σχετικό πλαίσιο, καταλήγουν σε ευρύτερα συμπεράσματα και επιχειρηματολογούν για τις επιλογές τους.

 

Επίπεδο 3 Στο επίπεδο 3, οι μαθητές χρησιμοποιούν πολύπλοκες γνώσεις σχετικά με το περιεχόμενο για να αναγνωρίσουν ή να ερμηνεύσουν σχετικά φαινόμενα. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν βοηθητικά στοιχεία για να εξηγήσουν λιγότερο σχετικές ή πιο περίπλοκες καταστάσεις. Μπορούν να πραγματοποιήσουν, σε ένα σαφώς ορισμένο πλαίσιο, απλά πειράματα, βασιζόμενοι στα στάδια της πειραματικής διαδικασίας και στην επιστημική τους γνώση. Οι μαθητές που κατατάσσονται στο επίπεδο 3 μπορούν να διακρίνουν τα επιστημονικά από τα μη επιστημονικά θέματα και να διατυπώσουν επιστημονικούς ισχυρισμούς.

 

Επίπεδο 2 Στο επίπεδο 2, οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν γνώσεις από την καθημερινή ζωή και από τις διαδικασίες για τη διατύπωση επιστημονικών εξηγήσεων, την ερμηνεία δεδομένων και την αναγνώριση των ερευνητικών ερωτημάτων σε απλά πειράματα. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν απλές ή καθημερινές επιστημονικές γνώσεις για να αξιολογήσουν απλά δεδομένα και να διατυπώσουν έγκυρα συμπεράσματα. Οι μαθητές που κατατάσσονται στο επίπεδο 2 εμφανίζουν βασικές επιστημικές γνώσεις, καθώς είναι ικανοί να αναγνωρίζουν ερωτήματα και να τα διερευνούν με επιστημονικό τρόπο.

 

Επίπεδο 1α Οι μαθητές στο επίπεδο 1α μπορούν να χρησιμοποιήσουν βασικές γνώσεις από την καθημερινή ζωή και από τις διαδικασίες για την αναγνώριση και την ερμηνεία απλών επιστημονικών φαινομένων. Μπορούν να αναλύσουν, χρησιμοποιώντας βοηθητικά στοιχεία, απλά επιστημονικά ερωτήματα, τα οποία περιλαμβάνουν έως δύο μεταβλητές. Μπορούν να αναγνωρίσουν απλές σχέσεις αιτίου-αποτελέσματος ή συσχέτισης και να ερμηνεύουν γραφικά ή οπτικά δεδομένα, χωρίς ιδιαίτερες γνωστικές απαιτήσεις. Οι μαθητές που κατατάσσονται στο επίπεδο 1α μπορούν να επιλέξουν τις καταλληλότερες επιστημονικές εξηγήσεις για σχετικά πλαίσια, σε τοπικό ή παγκόσμιο επίπεδο.

 

Επίπεδο 1β Οι μαθητές στο επίπεδο 1β μπορούν να χρησιμοποιούν βασικές ή καθημερινές επιστημονικές γνώσεις για την αναγνώριση οικείων και απλών φαινομένων. Μπορούν να αναγνωρίσουν απλά δεδομένα, επιστημονικούς όρους και να ακολουθήσουν τις οδηγίες για την ολοκλήρωση μιας επιστημονικής διαδικασίας.